Stomatologia zachowawcza

Leczenie próchnicy

W przypadku, gdy próchnica dotyka wyłącznie szkliwo zębów (plama próchnicowa), lekarz stosuje leczenie metodami bezinwazyjnymi, które mają na celu cofnięcie procesu demineralizacji szkliwa. W tym przypadku w kuracji zazwyczaj wykorzystywane są preparaty fluorowe w postaci lakieru bądź żelu. Jeżeli jednak próchnica, oprócz szkliwa, zaatakowała także zębinę, niezbędne staje się usunięcie zmian próchnicowych zęba, a następnie wypełnienie powstałych ubytków tradycyjną plombą.

Przez długie lata próbowano rozwiązać kwestię braku wypełnień do ubytków, które na stałe łączyłyby się z tkanką twardą zęba, a jednocześnie były trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Problem ten udało się rozwiązać dopiero w latach 50-tych, kiedy wynaleziono metodę wytrawiania zębów kwasem. Tym sposobem możliwe stało się przyleganie (adhezja) plomby do szkliwa i zębiny.

Aktualnie stosuje się dwie techniki wypełniania ubytków: bezpośrednią i pośrednią. Technika bezpośrednia polega na aplikacji materiału plastycznego i formowaniu go bezpośrednio w zębie. W przypadku techniki pośredniej najpierw przygotowuje się w laboratorium mikroprotezę, a następnie już gotowym materiałem uzupełnia się ubytek.

Jeszcze do niedawna do wypełniania ubytków wykorzystywano powszechnie plomby amalgamatowe. Obecnie jednak w przypadku ubytków w zębach przednich lub bocznych zastosowanie mają plomby kompozytowe, natomiast przy nieznacznych ubytkach stosuje się cement glasjonomerowy.

Amalgamaty

Amalgamaty są stopami metalu i rtęci, stosowanymi do wypełniania uszkodzeń zębowych. Obecnie, ze względów zdrowotnych i estetycznych, coraz częściej odchodzi się od ich wykorzystywania na rzecz innych materiałów. Wśród pacjentów panuje obawa, iż na skutek uwalniania się rtęci z plomby, będą oni narażeni na zatrucia, zaś sam kolor plomby zbyt mocno kontrastuje z kolorem zęba.

Amalgamaty nie powinny być stosowane u dzieci, kobiet w ciąży i ludzi z chorobami nerek. Nie mogą też być zakładane na zębach, które mogłyby później bezpośrednio stykać się z metalowymi wkładami bądź koronami protetycznymi. Na skutek takiego kontaktu doszłoby do uwolnienia się rtęci z wypełnienia i utworzenie ogniwa elektrogalwanicznego, co z kolei mogło by doprowadzić do stanów zapalnych jamy ustnej.

Kompozyty

Materiały kompozytowe występują w formie światło- i chemoutwardzalnej. Do ich utrwalenia stosuje się specjalne lampy polimeryzacyjne.

Początkowo kompozyty stosowano jedynie do wypełniania ubytków w przednich zębach. Obecnie istnieją już kompozyty nowej generacji, które idealnie nadają się również do uzupełniania zębów bocznych. Kompozyty stopniowo wypierają amalgamaty, głównie ze względu na ich zalety estetyczne. Niestety, trzeba mieć na uwadze, iż są one mniej trwałe od plomb rtęciowych. Istnieje także możliwość ich przebarwienia po kilku latach.

Wcześniej, by zatuszować duże wypełnienia, przebarwienia bądź anomalie zęba, wykorzystywano korony protetyczne. Dziś w tym celu stosowane są licówki kompozytowe w kolorze dopasowanym do zęba.

Glasjonomery

Wykorzystywane są do uzupełniania drobnych ubytków. Ich głównym atutem jest adhezja chemiczna do tkanek twardych zęba, pozwalająca na dobre umocowanie plomby. Glasjonomery mają jednak także minusy – są nieprzezroczyste, trudno się polerują i są mniej trwałe od wypełnień kompozytowych.

Z tego powodu stosuje się je przede wszystkim jako materiał tymczasowy, plomby do zębów mlecznych i ubytków przyszyjkowych lub podkład pod koronę protetyczną zęba.

Uzupełnienie ubytków następuje z wykorzystaniem metod tradycyjnych z użyciem wiertła bądź stosując zabieg abrazji.